Rembrandt van Rijn (1606-1669)

Meester uit de zeventiende eeuw

De Nederlandse kunstenaar Rembrandt van Rijn wordt de belangrijkste Hollandse meester van de zeventiende eeuw genoemd. Het werk van Rembrandt behoort tot de barok. Opmerkelijk is zijn beheersing van het clair-obscur, waarmee hij scherpe contrasten aanbracht tussen licht en donker.

Opleiding

Rembrandt Harmenszoon van Rijn werd op 15 juli 1606 of 1607 in Leiden geboren. Hij was een zoon van de molenaar Herman Gerritsz. van Rijn en bakkersdochter Neeltgen van Zuytbrouck. De kunstenaar was in 1620 een jaar ingeschreven aan de academie te Leiden. Daarna werd hij leerling van Jacob van Swanenburg en Pieter Lastman. Vanaf 1625 deelde hij een atelier met de schilder Jan Lievens.

Succes in Amsterdam

In 1631 vertrok hij naar Amsterdam, waar hij snel roem en aanzien kreeg. Rembrandt had een duidelijk eigen stijl waarmee hij zich onderscheidde van zijn tijdgenoten. Hij werd vooral beroemd met de wijze waarop hij het licht op zijn onderwerp liet vallen. Hierdoor dwong hij bij de kijker een kijkrichting af, waardoor de hoofdzaak direct duidelijk werd.

Saskia Uylenburg

Rembrandt Rembrandt van Rijn trouwde Saskia Uylenburg in 1633 en zes jaar later kocht hij een huis. Van de vier kinderen uit dit huwelijk bleef alleen Titus (1641-1668) in leven. Na de dood van zijn vrouw Saskia raakte Rembrandt in grote financiële moeilijkheden. Ook op het persoonlijk vlak ging het niet voor de wind. In 1649 liet Geertgen Dircx hem vervolgen wegens het niet nakomen van een huwelijksbelofte.

Nachtwacht

Rembrandt voltooide in 1642 zijn beroemdste schilderij. De Nachtwacht is een groepsportret met de leden van de Amsterdamse schutterscompagnie van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh. De Nachtwacht was de bijdrage van Rembrandt aan een serie van zes schuttersstukken en een portret voor de grote feestzaal van de Kloveniersdoelen. Het schilderij werd rond 1715 aan alle vier zijden ingekort om het passend te maken voor een andere ruimte. Het schilderij hangt tegenwoordig in het Rijksmuseum in Amsterdam.

Hendrickje Stoffels

Rond 1645 kwam Hendrickje Stoffels bij Rembrandt wonen. Uit deze samenleving kwam zijn dochter Cornelia voort. In 1656 vond de inventarisatie en verkoop van zijn bezittingen plaats. Twee jaar later stichtten Hendrickje en Titus een soort vennootschap, waarvoor Rembrandt werkte. Op deze manier kon de kunstenaar uit de greep van zijn schuldeisers blijven. Rembrandt is echter niet in armoede gestorven, want ook na zijn faillissement kreeg hij verschillende belangrijke opdrachten. Bovendien dreef hij een handel in zijn eigen etsen en oude kunst.

Overlijden

In 1663 overleed Hendrickje Stoffels. Titus overleed in september 1668. Korte tijd nadat hij was getrouwd met zijn nicht Magdalena van Loo. Rembrandt overleed op 4 oktober 1669 op 63-jarige leeftijd in Amsterdam. Vier dagen later werd zijn stoffelijk overschot bijgezet in de Westerkerk in Amsterdam. Rembrandt liet een dochter, Cornelia, en een kleindochter, Titia, achter. Zijn talrijke schilderijen, tekeningen en etsen hebben een grote invloed nagelaten op zijn tijdgenoten en nageslacht. Zijn schoondochter Magdalena van Loo, de echtgenote van Titus, overleed twee weken na Rembrandt. Zijn graf in de Westerkerk werd later geruimd.

Rembrandt: Boerderij in zonlicht

Rembrandt van Rijn kon prachtig tekenen. De tekening van de boerderij in het zonlicht uit de collectie van het Museum voor Schone Kunsten in Boedapest werd omstreeks 1635 getekend. Rembrandt maakte niet veel reizen en tekende vooral voor zijn plezier. Als tekenaar was hij productief en briljant, schreef Robert Wallace. Er zijn ongeveer veertienhonderd tekeningen bekend.
Rembrandt: Boerderij in zonlicht

Molen van Rembrandt

Rembrandt van Rijn werkte altijd lang aan zijn etsen en tijdens het ontstaansproces nam hij vaak meerdere testafdrukken. Dat is niet het geval bij de ets met de windmolen. Er zijn wel verschillende afdrukken van bekend, maar deze zijn allemaal van dezelfde staat.
Molen van Rembrandt

Rembrandt en Jan Six

De Amsterdamse regent en schrijver Jan Six (1618-1700) werd in 1654 door Rembrandt vereeuwigd. Hij was de zoon van een handelaar die fortuin had gemaakt in de zijde- en lakenindustrie. Een jaar nadat hij voor Rembrandt poseerde trad hij in het huwelijk met Margaretha Tulp, de dochter van de burgemeester en hoogleraar Nicolaas Tulp.
Rembrandt en Jan Six

De staalmeesters van Rembrandt

Een kunstenaar heeft altijd een groot probleem als hij een groepsportret moet maken: hoe toon je de groep op een natuurlijke manier. Normaal zitten de mensen rond een tafel, maar dan zien we enkele geportretteerden van achteren. Dat is niet de bedoeling. Alle staalmeesters moesten goed te zien zijn, vond Rembrandt.
De staalmeesters van Rembrandt

De Joodse bruid van Rembrandt

Kunsthistorici steggelen al jaren over de identiteit van de twee verliefde mensen in het schilderij De Joodse bruid. Rembrandt schilderde het tweetal aan het einde van zijn leven. Sommige critici menen dat het twee Bijbelse figuren zijn.
De Joodse bruid van Rembrandt

De heilige familie van Rembrandt

Rembrandt signeerde dit paneel linksmidden, maar we weten niet precies wanneer het werd geschilderd. Kenners vermoeden dat het werk met de heilige familie tussen 1642 en 1648 ontstond.
De heilige familie van Rembrandt

PS

Wie leest weet meer en begrijpt beter. In onze gewaardeerde nieuwsbrief staan veel tips en wetenswaardigheden over geschiedenis en cultuur waar u echt iets aan heeft. Lees Kunstbegrip en Kijken naar Kunst als u meer wilt weten over kunstenaars en kunststromingen.

Ontvang elke werkdag gratis geschiedenis per e-mail

Lees verder: meer over kunst en kunstenaars

Kunst

Met 'Uit de kunst' van Ruud van Capelleveen komt u veel te weten over belangrijke kunststromingen en kunstenaars. De auteur koos interessante voorbeelden. De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake. 'Uit de kunst' is een gevarieerde bundel over kunst en kunstenaars.
Uit de kunst

In 'Kijken naar kunst' staan honderdvijftig interessante en fraai geïllustreerde verhalen van Ruud van Capelleveen over opmerkelijke kunstenaars. Hij koos interessante voorbeelden.
De belangrijkste kunststromingen tussen de renaissance en de twintigste eeuw komen in deze uitgave ter sprake.
Kijken naar Kunst

Betrouwbare informatie kost veel tijd en geld, maar dankzij onze populaire producten heeft u op onze website toch gratis toegang.